برآورد نرخ لغزش گسلهای پیرامون بم و کاربرد آن در ارزیابی خطر زمینلرزه

فلات ایران با قرار‌گیری بین دو صفحه عربی و اروپا-آسیا، سالانه حدود 22 میلی‌متر کوتاه‌شدگی در راستای شمال- جنوب دارد. حدود 9 میلی‌متر از این کوتاه‌شدگی سبب چین‌خوردگی و گسل‌خوردگی در زاگرس می‌شود و باقی‌مانده آن به‌طور عمده در البرز و کپه داغ جای می‌گیرد. بلوک مرکزی ایران تغییر شکل اندکی دارد بنابراین، متناسب با میزان کوتاه‌شدگی در البرز و کپه داغ، با سرعت حدود 13 میلی‌متر در سال به  سوی شمال حرکت می‌نماید. در خاور ایران،  بلوک صلب و پایدار افغانستان قرار دارد که حرکت چندانی نسبت به اوراسیا ندارد بنابراین حرکت به سوی شمال ایران مرکزی نسبت به بلوک افغانستان تنش برشی راست‌گردی را در خاور ایران ایجاد می‌نماید که به ترتیب حدود 8  و 5  میلی‌متر در سال آن در راستای گسل‌های خاور و باختر دشت لوت جای می‌گیرند. یکی از مشکلات برآورد خطر زمین‌لرزه در خاور ایران کمبود داده‌های زمین‌لرزه‌ای، ژئودتیک و ناشناخته بودن نرخ لغزش گسل‌ها است. از این رو در این پژوهش سعی شده است تا به کمک داد‌ه‌های موجود زمین‌شناسی و سن‌یابی مطلق شیوه توزیع حرکت راستالغز بر روی گسل‌‌های این ناحیه تا حدودی برآورد شود. در ادامه با توجه به اهمیت گسل بم- براوات و گسل زمین‌لرزه‌ای جنوب بم در برآورد خطر زمین‌لرزه در شهر بم  این گسل به طور خاص مورد  مطالعه قرار گرفته است. نمونه‌گیری از آبرفت‌های برخاسته در اثر جنبش گسل بم- براوات در انتهای جنوبی این گسل، و تعیین سن مطلق آنها به روش لومینسانس نوری، نرخ برخاستگی حدود 5/0 میلی‌متر در سال را برای این گسل مشخص می‌نماید. از آن جا که جنبش این گسل از نظر هندسی با گسل جنوب بم در ارتباط است، بنابراین به کمک این سن‌یابی نرخ لغزش راستالغز راستگرد گسل جنوب بم نیز حدود 2 میلی‌متر در سال بر آورد می‌شود .